ಭೀಮಸೇನ ಭಾಮಿನಿಯಾದನು ||pa||
ಭೀಮಸೇನ ಭಾಮಿನಿಯಾಗಲುಪ್ರೇಮದ ಸತಿಯ ಕಾಮಿಸಿದವನ
ಝಾಮರಾತ್ರಿಗೆ ಸೀಳುವೆನೆನ್ನುತಸಾಮಜವರದನ ಪಾಡುತಲಿ ||a.pa||
ರಾಜಾಧಿರಾಜನು ಗಜಪುರದಲ್ಲಿ
ಜೂಜಾಡಿ ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನು ಸೋತು
ವಿಜಯಮುಖ್ಯ ಅನುಜರೊಡಗೂಡಿ
ಭುಜಂಗಶಾಯಿಯ ಭಜಿಸುತ್ತ
ಸೂಜಿಮೊನೆಯಷ್ಟು ಗೋಜಿಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ
ವ್ಯಾಜದಿಂದ ರೂಪಮಾಜಿಕೊಂಡು ಪೋಗೆ
ರಾಜ ಮತ್ಸ್ಯನೊಳು ಭೋಜನ ಮಾಡುತ್ತ
ಪೂಜಿಸಿಕೊಂಬೋ ಸೋಜಿಗವೇನಿದು||1||
ಮಾನಿನಿ ದ್ರೌಪದಿ ಶ್ರೇಣಿಯೊಳು ಬರುತ
ತ್ರಾಣಿ ವಿರಾಟನ ರಾಣಿಯು ಕಾಣುತ
ಧ್ಯಾನಿಸಿ ಯಾರೆಂದು ಮನ್ನಿಸಿ ಕೇಳಲು
ಮುನ್ನಿನ ಸಂಗತಿ ಪೇಳಿದಳು
ಆಣಿಮುತ್ತಿನಂಥಾ ವಾಣಿಯ ಕೇಳಲು
ಕ್ಷೋಣಿಲಿ ನಿನ್ನಂಥ ಜಾಣೆಯ ಕಾಣೆನು
ಪ್ರಾಣ ನೀನೆನಗೆ ವೇಣಿ ಹಾಕೆನುತ
ಪಾಣಿ ಪಿಡಿದು ಕರೆತಂದಳಾಗ||2||
ಈಶ ಕೇಳೊ ಪರದೇಶದಿಂದೊಬ್ಬಳು
ಕೇಶಕಟ್ಟುವಂಥ ವೇಷದಿ ಬಂದಳು
ಸಾಸಿರಮುಖದ ಶೇಷನೀರೂಪವ
ಲೇಶವು ತಾ ವರ್ಣಿಸಲರಿ
ಯನುವಾಸಮಾಡುವೆನು ಮಾಸಯೀರಾರು
ಗ್ರಾಸವ ಕೊಟ್ಟೆನ್ನ ಪೋಷಿಸೆಂದಾ ನುಡಿ
ದೋಸನು ಪೇಳಲು ಮೀಸೆಯ ತಿರುವುತ
ಮೀಸಲೆನಗೆಂದು ತೋಷಿಸಿದ ||3||
ನಾರಿ ಅಕ್ಕನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿಹಳು
ಮೋರೆಯ ನೋಡಲು ಭಾರಿ ಗುಣವಂತೆ
ತೋರುತಲಿದೆ ಎನ್ನ ಸೇರಿದ ಮೇಲನು-
ಚಾರಿ ಎನಿಸುವೆ ಮೀರಿದ್ದಕ್ಕೆ
ವಾರೆಗಣ್ಣಿಲೊಂದು ಸಾರಿ ನೋಡ್ಯಾಳೆಂದು
ಬಾರಿ ಬಾರಿಯಾಕೆ ಮೋರೆ ನೋಡುತಿರೆ
ನೀರೆ ಆ ಕ್ರೂರನ್ನ ಘೋರರೂಪಕಂಜಿ
ಮೋರೆ ತೋರದೆ ಗಂಭೀರದಿಂದಿರೆ ||4||
ಅಕ್ಕನಿಗೆ ಬಾಚಿ ಹಿಕ್ಕುವ ಸೇವೆಗೆ
ಪುಕ್ಕಟೆ ಅನ್ನಕೆ ಸಿಕ್ಕುವರೆ ನೀನು
ಚಿಕ್ಕಪ್ರಾಯಕೆನ್ನ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ
ಸಕ್ಕರೆದುಟಿಸವಿ ದಕ್ಕಿಸುವೆ
ರಕ್ಕಸ ನಿನಗೆ ದಕ್ಕುವಳೆ ನಾನು
ಮುಕ್ಕಣ್ಣನಾದರು ಲೆಕ್ಕಿಸದಾ ಪತಿ
ಗಕ್ಕನೆ ಬಂದರೆ ತಿಕ್ಕಿ ನಿನ್ನ ಕಾಯ
ದಿಕ್ಕು ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಬಲಿಯಿಕ್ಕುವರೊ ||5||
ಭಂಡಕೀಚಕನುದ್ದಂಡತನ ಕೇಳು
ಮಂಡೆ ಹಿಕ್ಕುವಳೆಂದು ಕಂಡಕಂಡ
ಬಳಿಪುಂಡು ಮಾಡುವನು ಗಂಡಕಂಡರೆ
ತಲೆಚಂಡನಾಡುವನು ಖಂಡಿತದಿ
ಮಂಡಲಾಧಿಪನ ಹೆಂಡತಿ ನೀನಮ್ಮ
ಉಂಡಮನೆಗೆ ಹಗೆಗೊಂಡಳೆನ್ನದಿರು
ಲಂಡನಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ ದಂಡಿಸಿ ಪೇಳದೆ
ಹಿಂಡಿಕೊಳ್ಳದಿರು ದುಂಡುಮುಖ ||6||
ತರಳ ನಿನ್ನಯ ದುರುಳತನದ
ಬೆರಳ ಸನ್ನೆಯು ಗರಳವಾಯಿತೆ
ಸರಳ ಗುರಿಗೆ ಕೊರಳ ಕೊಡದೆ
ಪುರದೊಳಿರದೆ ತೆರಳೊ
ನೀಅರಳಮೊಗ್ಗೆಯ ಹೆರಳಿಗ್ಹಾ ಕುತ
ಕುರುಳು ತಿದ್ದುವ ತರಳೆಯ ಕಂಡು
ಇರಳು ಹಗಲು ಬಾರಳು ಎನ್ನುತ
ಮರುಳುಗೊಂಡರೆ ಬರುವಳೆ ||7||
ನಿಷ್ಠೆ ಸೈರಂಧ್ರಿಯ ದೃಷ್ಟಿಸಿ ನೋಡಲು
ನಷ್ಟವಾಗುವುದು ಅಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯವು
ಭ್ರಷ್ಟ ನಿನಗೆ ನಾನೆಷ್ಟು ಪೇಳಲಿನ್ನು
ಕಟ್ಟಕಡೆಗೆ ನೀನು ಕೆಟ್ಟಿಕಂಡ್ಯಾ
ಸೃಷ್ಟಿಲಿ ನನ್ನಂಥ ಗಟ್ಟಿಗನ್ಯಾರಕ್ಕ
ದುಷ್ಟರ ಎದೆಯ ಮೆಟ್ಟಿ ಸೀಳುವೆನು
ಗುಟ್ಟಿಂದ ನಾರಿಯ ಕೊಟ್ಟುಕಳುಹಲು
ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿಯೊಳಿಟ್ಟುಕೊಂಬೆ ||8||
ಕೀಚಕನಾಡಿದ ನೀಚನುಡಿ ಕೇಳಿ
ನಾಚಿ ಪತಿಯೊಳು ಸೂಚಿಸಬೇಕೆಂದು
ಯೋಚಿಸಿ ಸುಮ್ಮನೆ ಈಚೆ ಬರುತಿರೆ ನಿ
ಶಾಚರ ಕರವ ಬಾಚಿದನುಬಾಚಿ
ಹಿಕ್ಕುವಂಥ ಪ್ರಾಚೀನವೇನಿದು
ವಾಚನಾಡು ಮೀನಲೋಚನೆ ಎನ್ನಲು
ಆಚರಿಸಿ ಮುಂದುತೋಚದೆ ಖಳನ
ವಿಚಾರಿಸಿಕೊ ಶ್ರೀಚಕ್ರಪಾಣಿ ||9|
ಪೊಡವಿಪತಿಗಳ ಮಡದಿ ನಾನಾಗಿ
ಬಡತನವು ಬಂದೊಡಲಿಗಿಲ್ಲದೆ
ನಾಡದೊರೆಗಳ ಬೇಡುವುದಾಯಿತು
ಮಾಡುವುದೇನೆಂದು ನುಡಿದಳು
ಕೇಡಿಗ ಕೀಚಕ ಮಾಡಿದ ಚೇಷ್ಟೆಗೆ
ಕಡಲಶಾಯಿ ಕಾಪಾಡಿದ
ಎನ್ನನುಆಡಲಂಜಿಕೇನು ಷಡುರಸಾನ್ನದ
ಅಡುಗೆ ರುಚಿಯ ನೋಡುವರೇ ||10||
ನಡುಗುವೊ ಧ್ವನಿ ಬಿಡುತ ಕಣ್ಣೀರಿಂ-
ದಾಡುವ ಮಾತನು ಬಾಡಿದ ಮುಖವನೋ
ಡಿದನಾಕ್ಷಣ ತೊಡೆದು ನೇತ್ರವ
ಬಿಡುಬಿಡು ದುಃಖ ಮಾಡದಿರು
ಪುಡುಕಿ ನಿನ್ನನು ಹಿಡಿದವನನ್ನು
ಬಡಿದು ಯಮಗೆ ಕೊಡುವೆ ನೋಡೀಗ
ತಡವ ಮಾಡದೆ ಗಾಢದಿ ಪೋಗು
ನೀಮಾಡಿದ ಚಿಂತೆ ಕೈಗೊಡಿತೆಂದು ||11||
ಮೋಸಮಾಡಿ ಪೋದಳಾ ಶಶಿಮುಖಿ ಯೆಂ-
ದಾಸೆ ಬಿಡದೆ ತಾ ವ್ಯಸನಗೊಳ್ಳುತ
ಪೂಶರತಾಪಕ್ಕೆ ಕೇಸರಿ ಗÀಂಧವ
ದಾಸಿಯರಿಂದ ಪೂಸಿಕೊಂಡು
ಹಾಸುಮಂಚದಲ್ಲಿ ಬೀಸಿ ಕೊಳುತಲಿ
ಗಾಸಿ ಪಡುತಿರೆ ಆ ಸಮಯದಲಿ
ಲೇಸಾಗಿ ನಿನ್ನಭಿಲಾಷೆ ಸಲ್ಲಿಸುವೆ
ಈಸು ಸಂಶಯ ಬೇಡ ಭಾಷೆ ಕೊಟ್ಟೆ ||12||
ನಳಿನಮುಖಿಯು ಪೇಳಿದ ಮಾತನು
ಕೇಳಿ ಹರುಷವ ತಾಳಿದನಾಕ್ಷಣ
ಖಳನು ಹೊನ್ನಿನ ಜಾಳಿಗೆಯ
ತೊಟ್ಟಿನ್ನುಳಿಯದಲೆ ರತಿಕೇಳಿಗಿನ್ನು
ಕಾಳಗದ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಬಾರೆಂದು
ಪೇಳಿದ ಸುಳುವು ಪೇಳಲು ಭೀಮಗೆ
ಖಳನ ಕಾಯವ ಸೀಳುವವೇಳೆ
ಬಂತೆನ್ನುತ ತೋಳ ಹೊಯಿದ||13||
ನಾರಿಯಿನ್ಯಾವಾಗ ಬರುವಳೋಯೆಂದು
ದಾರಿಯ ನೋಡುವ ಚೋರ ಕೀಚಕನು
ತೋರಿದ ಠಾವಿಲಿ ಸೇರುವ ಬೇಗನೆ
ಊರೊಳಗಾರು ಅರಿಯದಂತೆ
ಕ್ರೂರನು ಮೋಹಿಪತೆರದಿ ಎನಗೆನಾರಿಯ
ರೂಪ ಶೃಂಗರಿಸು ನೀನೆಂದು
ವಾರಿಜಮುಖಿಯ ಮೋರೆಯ ನೋಡಲು
ನೀರೆ ದ್ರೌಪದಿ ತಾ ನಾಚಿದಳು||14||
ಬಟ್ಟ ಮುಖಕೆ ತಾನಿಟ್ಟಳು ಸಾದಿನ
ಬಟ್ಟು ಫಣೆಯಲಿ ಇಟ್ಟು ಕಣ್ಣ
ಕಪ್ಪಪಟ್ಟ್ಟೆಪೀತಾಂಬರ ಉಟ್ಟುಕೋ
ನೀನೆಂದುಪುಟ್ಟಾಣಿ ಕುಪ್ಪಸ ಕೊಟ್ಟಳಾಗ
ಕಟ್ಟಾಣಿ ಮುತ್ತು ತಾಕಟ್ಟಿ ಕೊರಳಿಗೆ
ಗಟ್ಟ್ಯಾಗಿ ಚಿನ್ನದಪಟ್ಟಿಯುಡುದಾರದಿಟ್ಟನ
ಬೆರಳಿಗಿಟ್ಟಳು ಉಂಗುರ
ವಿಟಪುರುಷರ ದೃಷ್ಟಿತಾಕುವಂತೆ||15||
ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿ ಕೆತ್ತಿದ ವಾಲೆಯು
ಇತ್ತೆರÀ ಬುಗುಡಿಯು ನೆತ್ತೀಗರಳೆಲೆ
ಚಿತ್ರದ ರಾಕಟೆ ಉತ್ತಮಕ್ಯಾದಿಗೆ
ಒತ್ತೀಲಿ ಶ್ಯಾಮಂತಿಗ್ಹ್ಹೂವು ಗೊಂಡ್ಯಾ
ಹಸ್ತದ ಕಡಗವು ಮತ್ತೆ ಚೂಡ್ಯ ವಂಕಿ
ಮುತ್ತಿನ ಹಾರವು ರತ್ನದ ಪದಕವು
ಅರ್ತಿಲಿ ನಾರಿಯು ಕುತ್ತಿಗ್ಗ್ಯೆಹಾಕಲು
ಹಸ್ತಿನಿಯೋ ಈಕೆ ಚಿತ್ತಿನಿಯೊ||16||
ಮುಡಿಗೆ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಮುಡಿಸಿ ಸುಗಂಧ
ತೊಡೆದು ತಾಂಬೂಲ ಮಡಿಸಿಕೊಡು
ತಪ್ರೌಢನ ಸ್ತ್ರೀರೂಪ ನೋಡಲು ಖಳನು
ಕೊಡದೆ ಪ್ರಾಣವ ಬಿಡನೆಂದಳು
ಮಾಡಿದ್ಯೋಚನೆ ಕೈಗೂಡಿತು ಇಂದಿಗೆ
ನೋಡು ಆ ಕೃಷ್ಣನು ಹೂಡಿದ ಆಟವ
ಮಡದಿ ನೀನೆನ್ನ ಒಡನೆ ಬಾರೆಂದು
ನಡೆದ ಖಳನ ಬಿಡಾರಕೆ ||17||
ಇಂದುಮುಖಿ ಅರವಿಂದನಯನದ
ಮಂದಗಮನೆಯು ಬಂದಳು ಎನ್ನುತ
ನಂದನತನಯನ ಕಂದನ ಬಾಧೆಗೆ
ಕಂದಿ ಕುಂದಿ ಬಹು ನೊಂದೆನೆಂದ
ಹಿಂದಿನ ಸುಕೃತದಿಂದಲಿ ನಿನ್ನೊಳಾ-
ನಂದವಾಗಿಹುದು ಇಂದಿಗೆ ಕೂಡಿತು
ಕುಂದದಾಭರಣ ತಂದೆ ನಾ ನಿನಗೆ
ಚಂದದಿಂದಿಟ್ಟು ನೀನಂದವಾಗೆ||18||
ಗುಲ್ಲುಮಾಡದಿರೊ ಮೆಲ್ಲಗೆ ಮಾತಾಡೊ
ವಲಭರ್ತಾಕಂಡರೆ ಹಲ್ಲು ಮುರಿವರೊ
ಬಲ್ಲವ ನಿನಗೆ ಸಲ್ಲದು ಈ ಕಾರ್ಯ
ಗೆಲ್ಲಲರಿಯೆ ನೀ ಕೊಲ್ಲಿಸಿಕೊಂಬೆ
ಚೆಲ್ವೆ ಕೇಳು ನಿನ್ನ ಹುಲ್ಲೆಗಣ್ಣ ನೋಟ
ಕೊಲ್ವಬಗೆ ಗೆಲ್ಲಲಾರೆನೆಂದು
ಗಲ್ಲವ ಮುದ್ದಿಟ್ಟು ಮೈಯೆಲ್ಲ ಹುಡುಕಲು
ಕಲ್ಲೆದೆಯಲ್ಲ್ಲಿರೆ ಖೂಳ ನೊಂದ ||19||
ನಾರಿಯೊ ನೀನೇನು ಮಾರಿಯೊ ಇನ್ನೊಂದು
ಬಾರಿ ನೀ ಎನಗೆ ಮೋರೆ ತೋರಿಸೆಂದ
ಧೀರನ ಸಮೀಪಬಾರದೆ ಓಡುವ
ದಾರಿಯ ನೋಡುತಿರಲಾಗ
ಬಾರದಂಥಾ ಪರದಾರರ ಮೋಹಿಪ
ಕ್ರೂರಗೆ ಈ ರೂಪ ಘೋರವಾಗಿಹುದು
ಸಾರದ ಮಾತಿದು ಯಾರಾದರೇನೀಗ
ಮಾರನ ತಾಪವ ಪರಿಹರಿಸುವೆ ||20||
ಶುದ್ಧಹೆಣ್ಣೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿಹ ಎನ್ನ
ವಿದ್ಯವ ನಿನಗೆ ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ತೋರುವೆ
ನಿದ್ರೆಯಗೆಡುವೊ ಬುದ್ಧಿಯು ನಿನ್ನದು
ಸದ್ದು ಮಾಡದೆ ಬಂದು ಮುದ್ದಿಸೆನ್ನ
ಬದ್ಧವೊ ಏನೆಂದು ಬದ್ದಿಗೆ ಹೋಗಲು
ಎದ್ದು ಸಮೀರಜ ಗುದ್ದಲು
ಕೀಚಕಬಿದ್ದನು ಭೂಮಿಲಿ ಗೆದ್ದೆನೆನುತ
ಅನಿ-ರುದ್ಧನ ಸ್ಮರಿಸುತಲೆದ್ದ ಭೀಮ ||21||
ಕೆಟ್ಟ ಕೀಚಕ ತಾ ತೊಟ್ಟ ಛಲದಿಂದ
ಬೆಟ್ಟದಂಥ ದೇಹ ಬಿಟ್ಟಿನ್ನವನ
ಪಟ್ಟಾಗಿ ತೋರುವೆ ದೃಷ್ಟಿಸು ಎನ್ನಲು
ಭ್ರಷ್ಟನ ನೋಡುವುದೇನೆಂದಳು
ಕೊಟ್ಟ ಭಾಷೆಯು ಈಗ ಮುಟ್ಟಿತು ನಿನಗೆ
ಕೃಷ್ಣನ ದಯದಿ ಕಷ್ಟವು ಹಿಂಗಿತು
ಪಟ್ಟಣಕೀಸುದ್ದಿ ಮುಟ್ಟದ ಮುಂಚೆ
ಗುಟ್ಟಲಿ ಪೋಗುವ ಥಟ್ಟನೆಂದ ||22||
ಅರಸಿ ನಿನ್ನೊಳು ಸರಸ ಬೇಕೆಂದ
ಪುರುಷನ ಜೀವ ಒರೆಸಿ ಕೊಂದೆನು
ಹರುಷದೀ ಪುರದರಸು ನಮ್ಮನು
ಇರಿಸಿಕೊಂಡೊಂದೊರುಷವಾಯಿತು
ಬೆರೆಸಿದ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ವಿರಸ ಬಂತೆಂದು
ಸರಸಿಜಾಕ್ಷಿಯು ಕರೆಸಿ ನಿನ್ನೊಳ
ಗಿರಿಸದಿದ್ದರೆ ಹಯವದನನಸ್ಮರಿಸಿ
ಗದೆಯನು ಧರಿಸುವೆ||23||
***
ಭೀಮಸೇನ ಭಾಮಿನಿಯಾಗಲುಪ್ರೇಮದ ಸತಿಯ ಕಾಮಿಸಿದವನ
ಝಾಮರಾತ್ರಿಗೆ ಸೀಳುವೆನೆನ್ನುತಸಾಮಜವರದನ ಪಾಡುತಲಿ ||a.pa||
ರಾಜಾಧಿರಾಜನು ಗಜಪುರದಲ್ಲಿ
ಜೂಜಾಡಿ ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನು ಸೋತು
ವಿಜಯಮುಖ್ಯ ಅನುಜರೊಡಗೂಡಿ
ಭುಜಂಗಶಾಯಿಯ ಭಜಿಸುತ್ತ
ಸೂಜಿಮೊನೆಯಷ್ಟು ಗೋಜಿಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ
ವ್ಯಾಜದಿಂದ ರೂಪಮಾಜಿಕೊಂಡು ಪೋಗೆ
ರಾಜ ಮತ್ಸ್ಯನೊಳು ಭೋಜನ ಮಾಡುತ್ತ
ಪೂಜಿಸಿಕೊಂಬೋ ಸೋಜಿಗವೇನಿದು||1||
ಮಾನಿನಿ ದ್ರೌಪದಿ ಶ್ರೇಣಿಯೊಳು ಬರುತ
ತ್ರಾಣಿ ವಿರಾಟನ ರಾಣಿಯು ಕಾಣುತ
ಧ್ಯಾನಿಸಿ ಯಾರೆಂದು ಮನ್ನಿಸಿ ಕೇಳಲು
ಮುನ್ನಿನ ಸಂಗತಿ ಪೇಳಿದಳು
ಆಣಿಮುತ್ತಿನಂಥಾ ವಾಣಿಯ ಕೇಳಲು
ಕ್ಷೋಣಿಲಿ ನಿನ್ನಂಥ ಜಾಣೆಯ ಕಾಣೆನು
ಪ್ರಾಣ ನೀನೆನಗೆ ವೇಣಿ ಹಾಕೆನುತ
ಪಾಣಿ ಪಿಡಿದು ಕರೆತಂದಳಾಗ||2||
ಈಶ ಕೇಳೊ ಪರದೇಶದಿಂದೊಬ್ಬಳು
ಕೇಶಕಟ್ಟುವಂಥ ವೇಷದಿ ಬಂದಳು
ಸಾಸಿರಮುಖದ ಶೇಷನೀರೂಪವ
ಲೇಶವು ತಾ ವರ್ಣಿಸಲರಿ
ಯನುವಾಸಮಾಡುವೆನು ಮಾಸಯೀರಾರು
ಗ್ರಾಸವ ಕೊಟ್ಟೆನ್ನ ಪೋಷಿಸೆಂದಾ ನುಡಿ
ದೋಸನು ಪೇಳಲು ಮೀಸೆಯ ತಿರುವುತ
ಮೀಸಲೆನಗೆಂದು ತೋಷಿಸಿದ ||3||
ನಾರಿ ಅಕ್ಕನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿಹಳು
ಮೋರೆಯ ನೋಡಲು ಭಾರಿ ಗುಣವಂತೆ
ತೋರುತಲಿದೆ ಎನ್ನ ಸೇರಿದ ಮೇಲನು-
ಚಾರಿ ಎನಿಸುವೆ ಮೀರಿದ್ದಕ್ಕೆ
ವಾರೆಗಣ್ಣಿಲೊಂದು ಸಾರಿ ನೋಡ್ಯಾಳೆಂದು
ಬಾರಿ ಬಾರಿಯಾಕೆ ಮೋರೆ ನೋಡುತಿರೆ
ನೀರೆ ಆ ಕ್ರೂರನ್ನ ಘೋರರೂಪಕಂಜಿ
ಮೋರೆ ತೋರದೆ ಗಂಭೀರದಿಂದಿರೆ ||4||
ಅಕ್ಕನಿಗೆ ಬಾಚಿ ಹಿಕ್ಕುವ ಸೇವೆಗೆ
ಪುಕ್ಕಟೆ ಅನ್ನಕೆ ಸಿಕ್ಕುವರೆ ನೀನು
ಚಿಕ್ಕಪ್ರಾಯಕೆನ್ನ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ
ಸಕ್ಕರೆದುಟಿಸವಿ ದಕ್ಕಿಸುವೆ
ರಕ್ಕಸ ನಿನಗೆ ದಕ್ಕುವಳೆ ನಾನು
ಮುಕ್ಕಣ್ಣನಾದರು ಲೆಕ್ಕಿಸದಾ ಪತಿ
ಗಕ್ಕನೆ ಬಂದರೆ ತಿಕ್ಕಿ ನಿನ್ನ ಕಾಯ
ದಿಕ್ಕು ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಬಲಿಯಿಕ್ಕುವರೊ ||5||
ಭಂಡಕೀಚಕನುದ್ದಂಡತನ ಕೇಳು
ಮಂಡೆ ಹಿಕ್ಕುವಳೆಂದು ಕಂಡಕಂಡ
ಬಳಿಪುಂಡು ಮಾಡುವನು ಗಂಡಕಂಡರೆ
ತಲೆಚಂಡನಾಡುವನು ಖಂಡಿತದಿ
ಮಂಡಲಾಧಿಪನ ಹೆಂಡತಿ ನೀನಮ್ಮ
ಉಂಡಮನೆಗೆ ಹಗೆಗೊಂಡಳೆನ್ನದಿರು
ಲಂಡನಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ ದಂಡಿಸಿ ಪೇಳದೆ
ಹಿಂಡಿಕೊಳ್ಳದಿರು ದುಂಡುಮುಖ ||6||
ತರಳ ನಿನ್ನಯ ದುರುಳತನದ
ಬೆರಳ ಸನ್ನೆಯು ಗರಳವಾಯಿತೆ
ಸರಳ ಗುರಿಗೆ ಕೊರಳ ಕೊಡದೆ
ಪುರದೊಳಿರದೆ ತೆರಳೊ
ನೀಅರಳಮೊಗ್ಗೆಯ ಹೆರಳಿಗ್ಹಾ ಕುತ
ಕುರುಳು ತಿದ್ದುವ ತರಳೆಯ ಕಂಡು
ಇರಳು ಹಗಲು ಬಾರಳು ಎನ್ನುತ
ಮರುಳುಗೊಂಡರೆ ಬರುವಳೆ ||7||
ನಿಷ್ಠೆ ಸೈರಂಧ್ರಿಯ ದೃಷ್ಟಿಸಿ ನೋಡಲು
ನಷ್ಟವಾಗುವುದು ಅಷ್ಟೈಶ್ವರ್ಯವು
ಭ್ರಷ್ಟ ನಿನಗೆ ನಾನೆಷ್ಟು ಪೇಳಲಿನ್ನು
ಕಟ್ಟಕಡೆಗೆ ನೀನು ಕೆಟ್ಟಿಕಂಡ್ಯಾ
ಸೃಷ್ಟಿಲಿ ನನ್ನಂಥ ಗಟ್ಟಿಗನ್ಯಾರಕ್ಕ
ದುಷ್ಟರ ಎದೆಯ ಮೆಟ್ಟಿ ಸೀಳುವೆನು
ಗುಟ್ಟಿಂದ ನಾರಿಯ ಕೊಟ್ಟುಕಳುಹಲು
ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿಯೊಳಿಟ್ಟುಕೊಂಬೆ ||8||
ಕೀಚಕನಾಡಿದ ನೀಚನುಡಿ ಕೇಳಿ
ನಾಚಿ ಪತಿಯೊಳು ಸೂಚಿಸಬೇಕೆಂದು
ಯೋಚಿಸಿ ಸುಮ್ಮನೆ ಈಚೆ ಬರುತಿರೆ ನಿ
ಶಾಚರ ಕರವ ಬಾಚಿದನುಬಾಚಿ
ಹಿಕ್ಕುವಂಥ ಪ್ರಾಚೀನವೇನಿದು
ವಾಚನಾಡು ಮೀನಲೋಚನೆ ಎನ್ನಲು
ಆಚರಿಸಿ ಮುಂದುತೋಚದೆ ಖಳನ
ವಿಚಾರಿಸಿಕೊ ಶ್ರೀಚಕ್ರಪಾಣಿ ||9|
ಪೊಡವಿಪತಿಗಳ ಮಡದಿ ನಾನಾಗಿ
ಬಡತನವು ಬಂದೊಡಲಿಗಿಲ್ಲದೆ
ನಾಡದೊರೆಗಳ ಬೇಡುವುದಾಯಿತು
ಮಾಡುವುದೇನೆಂದು ನುಡಿದಳು
ಕೇಡಿಗ ಕೀಚಕ ಮಾಡಿದ ಚೇಷ್ಟೆಗೆ
ಕಡಲಶಾಯಿ ಕಾಪಾಡಿದ
ಎನ್ನನುಆಡಲಂಜಿಕೇನು ಷಡುರಸಾನ್ನದ
ಅಡುಗೆ ರುಚಿಯ ನೋಡುವರೇ ||10||
ನಡುಗುವೊ ಧ್ವನಿ ಬಿಡುತ ಕಣ್ಣೀರಿಂ-
ದಾಡುವ ಮಾತನು ಬಾಡಿದ ಮುಖವನೋ
ಡಿದನಾಕ್ಷಣ ತೊಡೆದು ನೇತ್ರವ
ಬಿಡುಬಿಡು ದುಃಖ ಮಾಡದಿರು
ಪುಡುಕಿ ನಿನ್ನನು ಹಿಡಿದವನನ್ನು
ಬಡಿದು ಯಮಗೆ ಕೊಡುವೆ ನೋಡೀಗ
ತಡವ ಮಾಡದೆ ಗಾಢದಿ ಪೋಗು
ನೀಮಾಡಿದ ಚಿಂತೆ ಕೈಗೊಡಿತೆಂದು ||11||
ಮೋಸಮಾಡಿ ಪೋದಳಾ ಶಶಿಮುಖಿ ಯೆಂ-
ದಾಸೆ ಬಿಡದೆ ತಾ ವ್ಯಸನಗೊಳ್ಳುತ
ಪೂಶರತಾಪಕ್ಕೆ ಕೇಸರಿ ಗÀಂಧವ
ದಾಸಿಯರಿಂದ ಪೂಸಿಕೊಂಡು
ಹಾಸುಮಂಚದಲ್ಲಿ ಬೀಸಿ ಕೊಳುತಲಿ
ಗಾಸಿ ಪಡುತಿರೆ ಆ ಸಮಯದಲಿ
ಲೇಸಾಗಿ ನಿನ್ನಭಿಲಾಷೆ ಸಲ್ಲಿಸುವೆ
ಈಸು ಸಂಶಯ ಬೇಡ ಭಾಷೆ ಕೊಟ್ಟೆ ||12||
ನಳಿನಮುಖಿಯು ಪೇಳಿದ ಮಾತನು
ಕೇಳಿ ಹರುಷವ ತಾಳಿದನಾಕ್ಷಣ
ಖಳನು ಹೊನ್ನಿನ ಜಾಳಿಗೆಯ
ತೊಟ್ಟಿನ್ನುಳಿಯದಲೆ ರತಿಕೇಳಿಗಿನ್ನು
ಕಾಳಗದ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಬಾರೆಂದು
ಪೇಳಿದ ಸುಳುವು ಪೇಳಲು ಭೀಮಗೆ
ಖಳನ ಕಾಯವ ಸೀಳುವವೇಳೆ
ಬಂತೆನ್ನುತ ತೋಳ ಹೊಯಿದ||13||
ನಾರಿಯಿನ್ಯಾವಾಗ ಬರುವಳೋಯೆಂದು
ದಾರಿಯ ನೋಡುವ ಚೋರ ಕೀಚಕನು
ತೋರಿದ ಠಾವಿಲಿ ಸೇರುವ ಬೇಗನೆ
ಊರೊಳಗಾರು ಅರಿಯದಂತೆ
ಕ್ರೂರನು ಮೋಹಿಪತೆರದಿ ಎನಗೆನಾರಿಯ
ರೂಪ ಶೃಂಗರಿಸು ನೀನೆಂದು
ವಾರಿಜಮುಖಿಯ ಮೋರೆಯ ನೋಡಲು
ನೀರೆ ದ್ರೌಪದಿ ತಾ ನಾಚಿದಳು||14||
ಬಟ್ಟ ಮುಖಕೆ ತಾನಿಟ್ಟಳು ಸಾದಿನ
ಬಟ್ಟು ಫಣೆಯಲಿ ಇಟ್ಟು ಕಣ್ಣ
ಕಪ್ಪಪಟ್ಟ್ಟೆಪೀತಾಂಬರ ಉಟ್ಟುಕೋ
ನೀನೆಂದುಪುಟ್ಟಾಣಿ ಕುಪ್ಪಸ ಕೊಟ್ಟಳಾಗ
ಕಟ್ಟಾಣಿ ಮುತ್ತು ತಾಕಟ್ಟಿ ಕೊರಳಿಗೆ
ಗಟ್ಟ್ಯಾಗಿ ಚಿನ್ನದಪಟ್ಟಿಯುಡುದಾರದಿಟ್ಟನ
ಬೆರಳಿಗಿಟ್ಟಳು ಉಂಗುರ
ವಿಟಪುರುಷರ ದೃಷ್ಟಿತಾಕುವಂತೆ||15||
ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿ ಕೆತ್ತಿದ ವಾಲೆಯು
ಇತ್ತೆರÀ ಬುಗುಡಿಯು ನೆತ್ತೀಗರಳೆಲೆ
ಚಿತ್ರದ ರಾಕಟೆ ಉತ್ತಮಕ್ಯಾದಿಗೆ
ಒತ್ತೀಲಿ ಶ್ಯಾಮಂತಿಗ್ಹ್ಹೂವು ಗೊಂಡ್ಯಾ
ಹಸ್ತದ ಕಡಗವು ಮತ್ತೆ ಚೂಡ್ಯ ವಂಕಿ
ಮುತ್ತಿನ ಹಾರವು ರತ್ನದ ಪದಕವು
ಅರ್ತಿಲಿ ನಾರಿಯು ಕುತ್ತಿಗ್ಗ್ಯೆಹಾಕಲು
ಹಸ್ತಿನಿಯೋ ಈಕೆ ಚಿತ್ತಿನಿಯೊ||16||
ಮುಡಿಗೆ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಮುಡಿಸಿ ಸುಗಂಧ
ತೊಡೆದು ತಾಂಬೂಲ ಮಡಿಸಿಕೊಡು
ತಪ್ರೌಢನ ಸ್ತ್ರೀರೂಪ ನೋಡಲು ಖಳನು
ಕೊಡದೆ ಪ್ರಾಣವ ಬಿಡನೆಂದಳು
ಮಾಡಿದ್ಯೋಚನೆ ಕೈಗೂಡಿತು ಇಂದಿಗೆ
ನೋಡು ಆ ಕೃಷ್ಣನು ಹೂಡಿದ ಆಟವ
ಮಡದಿ ನೀನೆನ್ನ ಒಡನೆ ಬಾರೆಂದು
ನಡೆದ ಖಳನ ಬಿಡಾರಕೆ ||17||
ಇಂದುಮುಖಿ ಅರವಿಂದನಯನದ
ಮಂದಗಮನೆಯು ಬಂದಳು ಎನ್ನುತ
ನಂದನತನಯನ ಕಂದನ ಬಾಧೆಗೆ
ಕಂದಿ ಕುಂದಿ ಬಹು ನೊಂದೆನೆಂದ
ಹಿಂದಿನ ಸುಕೃತದಿಂದಲಿ ನಿನ್ನೊಳಾ-
ನಂದವಾಗಿಹುದು ಇಂದಿಗೆ ಕೂಡಿತು
ಕುಂದದಾಭರಣ ತಂದೆ ನಾ ನಿನಗೆ
ಚಂದದಿಂದಿಟ್ಟು ನೀನಂದವಾಗೆ||18||
ಗುಲ್ಲುಮಾಡದಿರೊ ಮೆಲ್ಲಗೆ ಮಾತಾಡೊ
ವಲಭರ್ತಾಕಂಡರೆ ಹಲ್ಲು ಮುರಿವರೊ
ಬಲ್ಲವ ನಿನಗೆ ಸಲ್ಲದು ಈ ಕಾರ್ಯ
ಗೆಲ್ಲಲರಿಯೆ ನೀ ಕೊಲ್ಲಿಸಿಕೊಂಬೆ
ಚೆಲ್ವೆ ಕೇಳು ನಿನ್ನ ಹುಲ್ಲೆಗಣ್ಣ ನೋಟ
ಕೊಲ್ವಬಗೆ ಗೆಲ್ಲಲಾರೆನೆಂದು
ಗಲ್ಲವ ಮುದ್ದಿಟ್ಟು ಮೈಯೆಲ್ಲ ಹುಡುಕಲು
ಕಲ್ಲೆದೆಯಲ್ಲ್ಲಿರೆ ಖೂಳ ನೊಂದ ||19||
ನಾರಿಯೊ ನೀನೇನು ಮಾರಿಯೊ ಇನ್ನೊಂದು
ಬಾರಿ ನೀ ಎನಗೆ ಮೋರೆ ತೋರಿಸೆಂದ
ಧೀರನ ಸಮೀಪಬಾರದೆ ಓಡುವ
ದಾರಿಯ ನೋಡುತಿರಲಾಗ
ಬಾರದಂಥಾ ಪರದಾರರ ಮೋಹಿಪ
ಕ್ರೂರಗೆ ಈ ರೂಪ ಘೋರವಾಗಿಹುದು
ಸಾರದ ಮಾತಿದು ಯಾರಾದರೇನೀಗ
ಮಾರನ ತಾಪವ ಪರಿಹರಿಸುವೆ ||20||
ಶುದ್ಧಹೆಣ್ಣೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿಹ ಎನ್ನ
ವಿದ್ಯವ ನಿನಗೆ ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ತೋರುವೆ
ನಿದ್ರೆಯಗೆಡುವೊ ಬುದ್ಧಿಯು ನಿನ್ನದು
ಸದ್ದು ಮಾಡದೆ ಬಂದು ಮುದ್ದಿಸೆನ್ನ
ಬದ್ಧವೊ ಏನೆಂದು ಬದ್ದಿಗೆ ಹೋಗಲು
ಎದ್ದು ಸಮೀರಜ ಗುದ್ದಲು
ಕೀಚಕಬಿದ್ದನು ಭೂಮಿಲಿ ಗೆದ್ದೆನೆನುತ
ಅನಿ-ರುದ್ಧನ ಸ್ಮರಿಸುತಲೆದ್ದ ಭೀಮ ||21||
ಕೆಟ್ಟ ಕೀಚಕ ತಾ ತೊಟ್ಟ ಛಲದಿಂದ
ಬೆಟ್ಟದಂಥ ದೇಹ ಬಿಟ್ಟಿನ್ನವನ
ಪಟ್ಟಾಗಿ ತೋರುವೆ ದೃಷ್ಟಿಸು ಎನ್ನಲು
ಭ್ರಷ್ಟನ ನೋಡುವುದೇನೆಂದಳು
ಕೊಟ್ಟ ಭಾಷೆಯು ಈಗ ಮುಟ್ಟಿತು ನಿನಗೆ
ಕೃಷ್ಣನ ದಯದಿ ಕಷ್ಟವು ಹಿಂಗಿತು
ಪಟ್ಟಣಕೀಸುದ್ದಿ ಮುಟ್ಟದ ಮುಂಚೆ
ಗುಟ್ಟಲಿ ಪೋಗುವ ಥಟ್ಟನೆಂದ ||22||
ಅರಸಿ ನಿನ್ನೊಳು ಸರಸ ಬೇಕೆಂದ
ಪುರುಷನ ಜೀವ ಒರೆಸಿ ಕೊಂದೆನು
ಹರುಷದೀ ಪುರದರಸು ನಮ್ಮನು
ಇರಿಸಿಕೊಂಡೊಂದೊರುಷವಾಯಿತು
ಬೆರೆಸಿದ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ವಿರಸ ಬಂತೆಂದು
ಸರಸಿಜಾಕ್ಷಿಯು ಕರೆಸಿ ನಿನ್ನೊಳ
ಗಿರಿಸದಿದ್ದರೆ ಹಯವದನನಸ್ಮರಿಸಿ
ಗದೆಯನು ಧರಿಸುವೆ||23||
***
Bimasena baminiyadanu ||pa||
Bimasena baminiyagalupremada satiya kamisidavana
Jamaratrige siluvenennutasamajavaradana padutali ||a.pa||
Rajadhirajanu gajapuradalli
Jujadi tamma rajyavanu sotu
Vijayamukya anujarodagudi
Bujangasayiya Bajisutta
Sujimoneyashtu gojillade bere
Vyajadinda rupamajikondu poge
Raja matsyanolu bojana madutta
Pujisikombo sojigavenidu||1||
Manini draupadi sreniyolu baruta
Trani viratana raniyu kanuta
Dhyanisi yarendu mannisi kelalu
Munnina sangati pelidalu
Animuttinantha vaniya kelalu
Kshonili ninnantha janeya kanenu
Prana ninenage veni hakenuta
Pani pididu karetandalaga||2||
Isa kelo paradesadindobbalu
Kesakattuvamtha veshadi bandalu
Sasiramukada seshanirupava
Lesavu ta varnisalari
Yanuvasamaduvenu masayiraru
Grasava kottenna poshisenda nudi
Dosanu pelalu miseya tiruvuta
Misalenagendu toshisida ||3||
Nari akkanalli serikondihalu
Moreya nodalu bari gunavante
Torutalide enna serida melanu-
Cari enisuve miriddakke
Varegannilondu sari nodyalendu
Bari bariyake more nodutire
Nire A kruranna gorarupakanji
More torade gambiradindire ||4||
Akkanige baci hikkuva sevege
Pukkate annake sikkuvare ninu
Cikkaprayakenna pakkakke bandare
Sakkaredutisavi dakkisuve
Rakkasa ninage dakkuvale nanu
Mukkannanadaru lekkisada pati
Gakkane bamdare tikki ninna kaya
Dikku dikkige baliyikkuvaro ||5||
Bandakicakanuddandatana kelu
Mande hikkuvalendu kandakanda
Balipundu maduvanu gandakandare
Talecandanaduvanu kanditadi
Mandaladhipana hendati ninamma
Undamanege hagegondalennadiru
Landanige buddhi dandisi pelade
Hindikolladiru dundumuka ||6||
Tarala ninnaya durulatanada
Berala sanneyu garalavayite
Sarala gurige korala kodade
Puradolirade teralo
Ni^^aralamoggeya heralig~ha kuta
Kurulu tidduva taraleya kandu
Iralu hagalu baralu ennuta
Marulugondare baruvale ||7||
Nishthe sairandhriya drushtisi nodalu
Nashtavaguvudu ashtaisvaryavu
Brashta ninage naneshtu pelalinnu
Kattakadege ninu kettikandya
Srushtili nannamtha gattiganyarakka
Dushtara edeya metti siluvenu
Guttimda nariya kottukaluhalu
Pattada raniyolittukombe ||8||
Kicakanadida nicanudi keli
Naci patiyolu sucisabekendu
Yocisi summane Ice barutire ni
Sacara karava bacidanubaci
Hikkuvantha pracinavenidu
Vacanadu minalocane ennalu
Acarisi mumdutocade kalana
Vicarisiko sricakrapani ||9|
Podavipatigala madadi nanagi
Badatanavu bandodaligillade
Nadadoregala beduvudayitu
Maduvudenendu nudidalu
Kediga kicaka madida ceshtege
Kadalasayi kapadida
Ennanu^^adalanjikenu shadurasannada
Aduge ruciya noduvare ||10||
Naduguvo dhvani biduta kannirin-
Daduva matanu badida mukavano
Didanakshana todedu netrava
Bidubidu duhka madadiru
Puduki ninnanu hididavanannu
Badidu yamage koduve nodiga
Tadava madade gadhadi pogu
Nimadida cimte kaigoditendu ||11||
Mosamadi podala sasimuki yen-
Dase bidade ta vyasanagolluta
Pusaratapakke kesari gaàndhava
Dasiyarinda pusikondu
Hasumancadalli bisi kolutali
Gasi padutire A samayadali
Lesagi ninnabilashe sallisuve
Isu samsaya beda bashe kotte ||12||
Nalinamukiyu pelida matanu
Keli harushava talidanakshana
Kalanu honnina jaligeya
Tottinnuliyadale ratikeliginnu
Kalagada maneyolage barendu
Pelida suluvu pelalu bimage
Kalana kayava siluvavele
Bantennuta tola hoyida||13||
Nariyinyavaga baruvaloyendu
Dariya noduva cora kicakanu
Torida thavili seruva begane
Urolagaru ariyadante
Kruranu mohipateradi enagenariya
Rupa srumgarisu ninendu
Varijamukiya moreya nodalu
Nire draupadi ta nacidalu||14||
Batta mukake tanittalu sadina
Battu paneyali ittu kanna
Kappapatttepitambara uttuko
Ninemduputtani kuppasa kottalaga
Kattani muttu takatti koralige
Gattyagi cinnadapattiyududaradittana
Beraligittalu ungura
Vitapurushara drushtitakuvante||15||
Muttina muguti kettida valeyu
Itteraà bugudiyu nettigaralele
Citrada rakate uttamakyadige
Ottili syamantig~hhuvu gondya
Hastada kadagavu matte cudya vanki
Muttina haravu ratnada padakavu
Artili nariyu kuttiggyehakalu
Hastiniyo Ike cittiniyo||16||
Mudige mallige mudisi sugandha
Todedu tambula madisikodu
Tapraudhana strirupa nodalu kalanu
Kodade pranava bidanendalu
Madidyocane kaiguditu indige
Nodu A krushnanu hudida atava
Madadi ninenna odane barendu
Nadeda kalana bidarake ||17||
Indumuki aravindanayanada
Mandagamaneyu bandalu ennuta
Nandanatanayana kandana badhege
Kandi kundi bahu nondenemda
Hindina sukrutadindali ninnola-
Nandavagihudu indige kuditu
Kundadabarana tande na ninage
Chandadindittu ninandavage||18||
Gullumadadiro mellage matado
Valabartakandare hallu murivaro
Ballava ninage salladu I karya
Gellalariye ni kollisikombe
Celve kelu ninna hulleganna nota
Kolvabage gellalarenendu
Gallava muddittu maiyella hudukalu
Kalledeyalllire kula nonda ||19||
Nariyo ninenu mariyo innondu
Bari ni enage more torisenda
Dhirana samipabarade oduva
Dariya nodutiralaga
Baradantha paradarara mohipa
Krurage I rupa goravagihudu
Sarada matidu yaradareniga
Marana tapava pariharisuve ||20||
Suddhahennendu prasiddhavagiha enna
Vidyava ninage sadyakke toruve
Nidreyageduvo buddhiyu ninnadu
Saddu madade bandu muddisenna
Baddhavo Enendu baddige hogalu
Eddu samiraja guddalu
Kicakabiddanu bumili geddenenuta
Ani-ruddhana smarisutaledda bima ||21||
Ketta kicaka ta totta Caladinda
Bettadantha deha bittinnavana
Pattagi toruve drushtisu ennalu
Brashtana noduvudenendalu
Kotta basheyu Iga muttitu ninage
Krushnana dayadi kashtavu hingitu
Pattanakisuddi muttada munce
Guttali poguva thattanenda ||22||
Arasi ninnolu sarasa bekenda
Purushana jiva oresi kondenu
Harushadi puradarasu nammanu
Irisikondondorushavayitu
Beresida snehakke virasa bantendu
Sarasijakshiyu karesi ninnola
Girisadiddare hayavadananasmarisi
Gadeyanu dharisuve||23||
***
